Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS), 29 Aralık’ta Resmî Gazete’de yayımlanmış ve 1 Ocak 2024’te yürürlüğe girmiştir. Bu standartlar, sürdürülebilirlik performansını şeffaf bir şekilde ortaya koymayı amaçlayarak, şirketlerin hesap verebilirliğini artırır ve sürdürülebilirlik konularındaki risk ve fırsatları belirlemelerine yardımcı olur. Şeffaflık, yeşil finansmana erişim ve rekabetçi avantajları koruma açısından kritik öneme sahiptir.
Bu yazımızda TSRS ile ilgili bilmeniz gereken her şeyi sizin için kaleme aldık.
TSRS’nin Yürürlüğü ve Kapsamı
TSRS, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun kararıyla 1 Ocak 2024 tarihi ile başlayan ve sonraki raporlama dönemlerinde eşikleri aşan şirketleri kapsayacak şekilde yürürlüğe girmiştir.
Şirketiniz, listede sayılan şirketlerler arasında değilse raporlama yükümlülüğü söz konusu değil. Listede sayılan şirketler aşağıdaki eşikleri üst üste iki raporlama döneminde aşarsa TSRS’ye uyumlu raporlama yükümlülüğüne tabi olacaktır;
- Aktif toplamı 500 milyon TL ve üzeri
- Yıllık net satış hasılatı 1 milyar TL ve üzeri
- Çalışan sayısı 250 ve üzeri
BDDK’ya tabi bankalar, TMSF kapsamında olmadıkları sürece bu raporlama yükümlülüğüne tabidir.
TSRS’lerin Temel Bakış Açısı ve Diğer Standartlarla Karşılaştırılması
TSRS 1 ve TSRS 2, sırasıyla sürdürülebilirlikle ilgili finansal bilgilerin açıklanması ve iklimle ilgili açıklamalar standartlarını kapsar. Bu standartlar, Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu (ISSB) tarafından hazırlanan standartlardan yararlanılarak oluşturulmuştur. TSRS, ISSB standartlarından finansal önemlilik açısından farklılık gösterir, ancak GRI ve ESRS gibi diğer küresel standartlarla uyumludur.
TSRS’lerin Amaçları ve Getirdiği Yükümlülükler
TSRS 1’in amacı, işletmelerin sürdürülebilirlikle ilgili risk ve fırsatlarını açıklamalarını zorunlu kılmaktır. TSRS’nin kendi ifadesiyle, “bir işletmenin -genel amaçlı finansal raporların asli kullanıcıları açısından işletmeye kaynak sağlama kararı verirken faydalı olacak- sürdürülebilirlikle ilgili risklerine ve fırsatlarına ilişkin bilgileri açıklamasını zorunlu kılmaktır.” Amaç bu şekilde açıklanırken, metnin devamında işletmenin finansal yeterliliğini etkilemesi makul ölçüde beklenen fırsat ve risklerin raporlanması gerektiği vurgulanmıştır. Yani, raporlama zorunluluğu sürdürülebilirlikle ilgili fırsat ve risklerin finansal yeterliliği etkilemesinin makul ölçüde beklendiği hallerde gerekli görülmüştür. Aksi durumda, sürdürülebilirlikle ilgili fırsat ve risklerin raporlanması zorunlu değildir.
İşletmelerden, sürdürülebilirlikle ilgili finansal tabloları makul ölçüde etkilemesi beklenen önemli bilgilerin açıklanması beklenir. Önemlilik değerlendirmesi, şirketlerin öznel değerlendirmesine tabidir ve bağlayıcı kıstaslar konulmamıştır. Ancak, şirketlere referans olması bakımından çeşitli örnekler sunulmuştur. Ayrıca, TSRS, sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili fırsat ve risklerin değerlendirilmesi için GRI ve ESRS standartlarına rehber kaynak olarak atıfta bulunmuştur. TSRS’ler ile ters düşmediği müddetçe bu standartlardan rehber kaynak olarak yararlanılabileceği belirtilmiştir.
Özellikle raporlamaya yeni başlayan işletmelerin, GRI tarafından yayımlanan sektörlere özel çeşitli standartlar ve rehberlerden faydalanması ilk etapta uyum sürecini kolaylaştıracaktır. Ayrıca, AB mevzuatı ile doğan doğrudan veya dolaylı yükümlülüğünü yerine getirmek isteyen TSRS kapsamındaki şirketlerin de ESRS’den istifade etmesi isabetli olacaktır.
Önemlilik değerlendirmesinin yanı sıra TSRS’ler bağlantılı bilgi vurgusu yaparak sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili fırsat ve risklerin işletmenin faaliyetleri ve finansal yeterliliği ile bağlantısının da ortaya konmasını beklemektedir. Bu bağlantısallığın sağlanması için, işletmenin sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili finansal açıklamaları ile diğer genel amaçlı finansal raporlar arasındaki bağlantıyı kurması beklenmektedir.
Raporlamada Uygunluk Kriterleri
TSRS’ler, işletmelerin sürdürülebilirlikle ilgili önemli finansal bilgileri açıklamalarını gerektirir. Bu bilgiler, işletmenin sürdürülebilirlik performansını, stratejilerini ve yönetim yaklaşımlarını kapsamalıdır. Temel içerik, işletmenin karşılaştığı sürdürülebilirlik riskleri ve fırsatları, bu risklerin ve fırsatların finansal etkileri, stratejik yanıtları ve bu bilgilerin finansal tablolara entegrasyonunu içerir.
1. Sürdürülebilirlik Stratejileri ve Yönetim Yaklaşımları:
İşletmeler, sürdürülebilirlik stratejilerini ve bu stratejileri nasıl uyguladıklarını açıklamalıdır. Bu, uzun vadeli hedefler, sürdürülebilirlik politikaları ve uygulama planları gibi unsurları içerir. Ayrıca, yönetim yaklaşımları, sürdürülebilirlik performansının izlenmesi ve raporlanması süreçlerini de kapsar.
2. Sürdürülebilirlik Performans Göstergeleri:
İşletmeler, sürdürülebilirlik performanslarını ölçmek için belirli göstergeler kullanmalıdır. Bu göstergeler, çevresel performans (örneğin, enerji tüketimi, su kullanımı, atık yönetimi, sera gazı emisyonları), sosyal performans (örneğin, çalışan memnuniyeti, toplumsal katkılar) ve yönetişim performansını (örneğin, etik ve uyum politikaları) kapsar.
3. Önemlilik Değerlendirmesi:
Raporlamada önemlilik değerlendirmesi, işletmenin sürdürülebilirlikle ilgili bilgilerinin finansal tabloları etkileme potansiyeline göre yapılır. Bu değerlendirme, işletmenin öznel bir kararıdır ve bağlayıcı kıstaslar yoktur. Ancak, GRI ve ESRS standartları gibi rehber kaynaklardan yararlanılabilir.
4. Risk ve Fırsatların Finansal Etkileri:
İşletmeler, sürdürülebilirlikle ilgili risk ve fırsatların finansal etkilerini açıkça belirtmelidir. Bu, hem mevcut hem de gelecekteki olası etkileri içermelidir. Örneğin, iklim değişikliğinin işletmenin mali performansına etkisi veya sürdürülebilirlik yatırımlarının getirileri gibi konular raporlanmalıdır.
5. Bağlantısallık ve Entegrasyon:
TSRS, işletmelerin sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili açıklamalarını diğer finansal raporlarla bağlantılı olarak sunmalarını bekler. Bu, işletmenin genel finansal durumu ile sürdürülebilirlik performansı arasındaki ilişkiyi gösterir. Sürdürülebilirlik bilgileri, finansal raporların ayrılmaz bir parçası olarak ele alınmalı ve entegre edilmelidir.
İklimle İlgili Hedefler
TSRS 2, iklim değişikliğiyle ilgili hedefleri ve bu hedeflerin açıklanmasını içerir. AB Emisyon Ticaret Sistemi (EU ETS), Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması (SKDM) gibi düzenlemeler, sera gazı emisyonlarının ölçümü ve açıklanmasını gerektirir. TSRS 2, bu yükümlülüklere uyumu sağlar.
AB Yasal Raporlama Düzenlemeleriyle Etkileşim
AB’nin sürdürülebilirlik raporlaması CSRD kapsamında devam etmektedir. AB ile ihracat ilişkileri bulunan işletmeler, bu standartlara uyum sağlamak zorundadır. TSRS’lerin uygulanması, uluslararası alanda başarılı bir sürdürülebilirlik raporlaması performansı sağlar ve yeşil finansa erişimi kolaylaştırır.
Geçiş Muafiyetleri ve Zaman Çizelgesi
Kapsamın yanı sıra, uygulama kolaylığı açısından bazı geçiş muafiyetleri de getirilmiştir. İlk raporlama döneminde karşılaştırmalı bilgi sunumu zorunlu kılınmamıştır. Bu, işletmenin bir önceki raporlama döneminde açıklanan tutarlarla karşılaştırmalı bir raporlama yapma zorunluluğu olmadığı anlamına gelir. İlk raporlar, finansal raporlama yükümlülüğü olup olmamasına göre finansal raporlarla birlikte yayımlanabilir. İlk iki yıl yapılacak raporlamalarda Kapsam-3 sera gazı emisyonlarının açıklanması zorunlu değildir.
Yürürlük tarihi itibariyle kapsam dahilindeki işletmelerin aşağıdaki zaman çizelgesine hazırlıklı olmaları gerekecektir:
- 1 Ocak 2024 – 31 Aralık 2024: İlk zorunlu raporlama dönemi başlangıcı
- 2024: Sürdürülebilirlik denetçilerinin yetkilendirilmesi
- 2025: Geçen yıl performansını kapsayan ilk sürdürülebilirlik raporlarının yayımlanması
- 2026: Sınırlı güvence denetimlerinin gerçekleştirilmesi
Sonuç olarak; TSRS’ler, sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili risk ve fırsatların açıklanmasını zorunlu kılan ilk ulusal düzenlemelerdir. Yeşil dönüşümün öneminin arttığı bu dönemde, işletmelerin sürdürülebilirlik raporlaması yapmaları, risklere karşı korunmalarını ve fırsatlardan yararlanmalarını sağlar. TSRS’ler, uluslararası geçerliliği olan standartlarla uyumlu olup, işletmelere rekabet avantajı kazandırır ve yeşil finansmana erişimi kolaylaştırır.
Apollo ile Sürdürülebilirlik Hedeflerinin Takibi Çok Kolay!
Apollo IoT, işletmelerin tüm enerji ve sürdürülebilirlik yatırımlarından en iyi şekilde faydalanmalarını sağlayan bir yapay zeka tabanlı enerji ve sürdürülebilirlik platformudur. Tüm sistemlere ve platformlara entegre olabilen Apollo, enerji ve sürdürülebilik konularını 3E (Enerji-Ekonomi-Ekoloji) perspektifinden ele alan yapay zeka destekli çözümleriyle işletmelerin daha tasarruflu, daha verimli ve daha sürdürülebilir olmalarına olanak sağlar. Ekonomi alanında; maksimum enerji tüketiminizi minimum maliyetlerle karşılamanızı garanti eder, enerji alanında; enerji performansı analizi ile verimlilik için stratejik kararlar almaızı kolaylaştırır ve ekoloji alanında; karbon emisyon hesabı ile çevresel etkilerinizi ölçümlemenize olanak sağlar.
Gelişmiş görselleri ile sürdürülebilirlik & verimlilik analiz ve raporlarınızı tek tık ile otonom oluşturur.
Siz de hemen Apollo’yu deneyin, daha tasarruflu, daha verimli ve sürdürülebilir bir geleceğe doğru adım atın!
Bu konulara da göz atabilirsiniz;
