Elektrik piyasasında alınan her operasyonel karar, maliyetlere doğrudan yansıyor. Dolayısıyla “fiyatın ne olacağını bilmek”, artık yalnızca enerji ticareti yapanların değil; üreticiden tüketiciye tüm piyasa oyuncularının stratejik avantajı hâline geliyor. Bu noktada Piyasa Takas Fiyatı (PTF) yalnızca bir fiyat referansı değil; risk yönetimi, maliyet optimizasyonu ve operasyon planlamasının merkezinde yer alan bir gösterge.
Ancak PTF’yi doğru anlamak için önce bu fiyatın belirlendiği yapının temelini ele almak gerekiyor.
Gün Öncesi Piyasası (GÖP) Nedir?
Gün Öncesi Piyasası (GÖP), EPİAŞ tarafından işletilen ve elektrik teslimat gününden bir gün önce fiyat oluşumunun sağlandığı organize piyasadır.
GÖP’ün temel amacı:
- Elektrik için bir referans fiyat oluşturmak (PTF),
- Üretim–tüketim dengesini önceden kurarak sistemi kararlı hâle getirmek,
- Tedarik maliyetlerini minimize eden bir yapıyı işletmeciye sunmaktır.
Her gün saat 14:00’te bir sonraki günün 24 saatlik kesin PTF değerleri açıklanır ve piyasanın tüm oyuncuları için operasyonların temel rehberini oluşturur.
What is MCP and how is it formed?
Ensuring the balance between production and consumption is one of the most important elements of the energy sector. If more electricity is produced than consumption demand, resources will be wasted and costs will increase. Likewise, generation that is insufficient to meet electricity demand will lead to inadequacies and interruptions in electricity supply. In such a system, energy production and consumption amount must be kept in constant balance.
The market clearing price is the electricity price of the most expensive power plant currently in the system, which is matched at the point where production and consumption are balanced.
It is aimed to ensure that the generation facilities that will meet the consumption demand are included in the system in the most economical way and to minimize the cost in ensuring sustainable supply. The Market Clearing Price is published hourly on a daily basis. Every day at 14:00, the next day's finalized 24-hour prices are announced.
The minimum and minimum price limits determined in July 2024 in accordance with the "Principles and Procedures for Determining Minimum and Maximum Price Limits in the Day-Ahead Market and Balancing Power Market" 0 - 3000 TL/MWh.
PTF’yi Etkileyen Temel Faktörler
PTF; ekonomik, operasyonel, meteorolojik ve küresel pek çok değişkenden etkilenir:
- Doğalgaz fiyatları
- Baraj doluluk oranları
- Yenilenebilir üretim miktarı
- Hava sıcaklığı
- Döviz kuru
- Mevsimsellik
- Jeopolitik gelişmeler
Örneğin, Rusya–Ukrayna savaşının etkisiyle Eylül 2022’de 3850,59 TL/MWh seviyesinde rekor PTF görülmüştür.
Genel eğilim ise şöyledir:
- Yaz: Talep arttığı için fiyatlar daha pahalı
- Sonbahar / Kış: Ortalama seviyeler
- İlkbahar: Daha düşük fiyatlar
Bu dalgalanma, PTF tahminlemesini işletmeler için kritik bir araç hâline getirir.
PTF Tahminlemesi: Enerji Maliyetlerini Düşürme Aracı
Tüketiciler İçin: Maliyet Avantajı & Operasyon Planlaması
Doğru PTF tahmini, tüketicilere:
- Operasyonları yüksek maliyetli saatlerden düşük maliyetli saatlere kaydırma,
- Enerji bütçesini daha doğru planlama,
- Talep esnekliğini kâra çevirme,
- Riskleri azaltma fırsatı sunar.
Kısacası: Fiyat artmadan önce bilir, maliyeti yönetirsiniz.
Üreticiler İçin: Stratejik Optimizasyon & Karlılık Artışı
Üreticiler doğru PTF tahmini ile:
- Üretim planlarını daha akıllı kurgular,
- Maliyetlerini yönetir,
- Fiyat volatilitesine karşı konumlanır,
- Riskleri minimize eder,
- Satış stratejilerini optimize eder.
Bu da hem daha yüksek kârlılık hem de daha sürdürülebilir bir üretim yapısı anlamına gelir.
PTF Tahmini Doğru Olduğu Sürece… Değer Gerçektir.
PTF tahminlemesinin tüm bu avantajları, ancak “tahminin isabet oranı” yüksek olduğunda anlam kazanır.
Günümüzde manuel modeller, Excel tabanlı hesaplamalar veya klasik istatistiksel modeller, piyasanın dinamik yapısı karşısında çoğu zaman yetersiz kalır.
Bu nedenle işletmeler giderek daha fazla şekilde AI tabanlı tahmin sistemlerine yöneliyor.
AI, binlerce değişkeni aynı anda işleyerek %95’in üzerinde doğruluk oranına ulaşan tahminler ortaya koyabiliyor. Tam da karar alıcıların ihtiyaç duyduğu hız ve isabetle.
Enerji Fiyatlarını Öngörün, Riskleri Kontrol Edin, Maliyetleri Optimize Edin
PTF tahmini, artık yalnızca bir analiz değil; enerji maliyetlerini kontrol eden, bütçeyi koruyan ve rekabet avantajı yaratan bir stratejik araç.
AI destekli yüksek doğruluklu PTF tahminleriyle:
- Fiyat dalgalanmaları sürpriz olmaktan çıkar,
- Operasyonlar daha akıllı planlanır,
- Üretim ve tüketim stratejileri optimize edilir,
- Enerji maliyetleri kontrol altına alınır.
Bugün PTF’yi tahmin ederek maliyet yönetiminde fark yaratan işletmeler, yarın çok daha öngörülebilir ve verimli bir yapıya kavuşuyor.
👉 Enerji maliyetlerinizi optimize eden; otomatik PTF tahminlemesi yapan Apollo’nun enerji yönetim platformunu denemek için demo talep edin.
