Sürdürülebilirlik kavramı 1970’li yıllar ile birlikte dünya gündemine girerken, 2015 yılında Birleşmiş Milletlerin Sürdürülebilirlik Kalkınma Hedeflerini kabul etmesiyle birlikte tüm sektörlerde daha somut adımlar atılmaya başlandı. Bir önceki kalkınma hedefleri olan Bin yıl Kalkınma Hedefleri içerisinde de sürdürülebilirlik hedefleri olsa da Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile konu çok geniş perspektifte ele alınarak 17 Küresel Amaca dönüştürüldü. Buradan bakacak olursak sürdürülebilirliğin ne kadar geniş bir kavram olduğunu görmekteyiz. Bu nedenle sürdürülebilirlik raporları çok çeşitli konularda başlıkları kendi içinde barındırmaktadır.
Blog içerisinde bu alanda işleyeceğimiz konular sürdürülebilirliğin temel ve ortak başlıklarından birisi olan ‘’kaynak verimliliği’’ etrafında şekillenecektir. Aslında kaynak verimliliği, kaynakların etkin kullanılarak gereksiz kullanımın azaltılması ve çevresel etkileri azaltarak görece daha küçük karbon ve su ayak izlerini oluşturarak faaliyetleri yürütebilmeyi amaç edinmektedir.
Kaynak Verimliliği için Proseslerin Belirlenmesi
Kaynakların verimli kullanılması, israfın, çevresel etkilerin ve ekonomik maliyetlerin azaltılması gibi birçok olumlu katkı sunar. Kaynakların verimli kullanılmasında en temel konu kaynakların kullanıldığı üretim ve veya hizmetleri doğru proseslere ayırabilmek ve prosesleri doğru şekilde analiz edebilmektir. Proseslerin doğru analiz edilebilmesi için her türlü girdi ve çıktıların tayin edilmesi, çıktılar ve girdiler arasında anlamlı verilerin ortaya çıkarılması gerekmektedir.
Proses analizi, bir organizasyonun süreçlerini daha etkin ve verimli hale getirmek, maliyetleri azaltmak, kaliteyi artırmak ve rekabet avantajı elde etmek için kullanılan önemli bir yönetim aracıdır.
Proseslerin doğru tespiti, verilerin alınması ve verilerin anlamlandırılması proseslerin yönetilmesi için ilk önce yapılması gerekilenlerdir.
Bu tarz eğitimlerde, yazılarda ‘’Ölçemezsen, yönetemezsin’’ mottosunu artık ‘’Doğru noktayı ölçemezsen, yönetemezsin’’ mottosuna dönüştürerek proses bazlı düşünme alışkanlığının kazanılması gerekmektedir.
Proseslerin analiz edilebilmesi ile birlikte eko verimlilik imkanları ve simbiyotik ilişkiler kurma imkanları çok daha fazla artacak, kaynakların etkin şekilde kullanımı sağlanabilecektir.
Farklı üretim sanayilerinde benzer proseslerin oluşturulması iyi uygulama örneklerinin yaygınlaşmasını da kolaylaştıracaktır. Ülkemizde bu konuda çok fazla çalışma yapıldığını da belirtmek gerekir.
Proses Bazlı Düşünebilmek
Proses bazlı düşünme, proseslerin analiz edilmesi ve proseslerin sayısallaştırılması, makine öğrenmesinin ve yapay zekanın da kaynakların verimliliğini sağlamak üzere etkin araçlar olarak kullanılmasını sağlayacaktır.
Veri biliminin gittikçe önem kazandığı günümüzde veri okur yazarı olabilmek, verilerden anlamlı sonuçlar çıkararak prosesleri etkin yönetmek, kaynak verimliliğinin en temel adımı olarak nitelendirilebilir.
Proses Analizi Adımları Nelerdir?
Proses analizi yapılırken aşağıdaki adımlar takip edilir:
- Girdi ve çıktıların tespit edilmesi
- Verilerin toplanması
- Verilerin analiz edilmesi
- Performans göstergelerinin tespiti
- Performans takibinin yapılması
- Performans değerlendirilmesinin yapılması
- Sorunların tespit edilmesi
- Sürekli iyileştirme adımlarının gerçekleştirilmesi
- Farkındalık ve yaygınlaştırma çalışmalarının yapılması
Proseslerin analizi sonrasında tesisteki tüm prosesler değerlendirilerek prosesler arasındaki etkileşim analizi gerçekleştirilmelidir.
Bu durumda proses analizinin yapılabilmesi için aşağıdaki soruları sormalı ve cevapları alabilmeliyiz:
- Girdilerimiz nelerdir?
Örneğin; enerji, hammadde, su, kimyasal, işgücü, ara mamul, sarf malzemesi (kaynak teli vb.), vb.
- Proses çıktılarını hangi prosesler kullanmaktadır?
- Çıktılarımız nerelerdir?
Örneğin; atıklarımız (ısı, su, tehlikeli atıklar, katı atıklar), hizmet, ara mamuller, nihai ürünler, vb.
- Hangi proses çıktıları kullanılmaktadır?
Yukarıdaki sorulara cevap verebiliyorsak, büyük oranda proseslerimizi analiz edebilir, proses etkileşimlerini ortaya koyabiliriz. Tüm bu çalışmalar neticesinde verilerin toplanabilmesi en kritik nokta olarak görülmektedir.
Prosesleri Hangi Araçlar ile İzleyeceğiz?
Prosesimizi modelledikten sonra, modeli oluşturan karakteristikleri izlemek ve ölçmek için gerekli adımları atmalıyız. Burada karşılaştığımız en önemli sıkıntı birçok tesiste, bir kerelik ölçümlerin yeterli olduğu ve ya etiket değeri üzerinden gidebileceğimiz kanısına varılmaktadır. Böyle bir yorum karşısında aklımdan şu geçer, bir günümüz 24 saat ya da çalışma saatimiz 8 saat diyelim, bizlerde her gün aynı performansı gösterebiliyor muyuz? Sistemlerde bizim gibi o günün üretim vb. diğer koşullarında farklı performanslara sahip olur. Bu nedenle belirlenen frekanslarda prosesleri takip etmek üzere izleme ölçme altyapısını kurmak, verileri almak ve verilerden anlamlı sonuçlar çıkartmak diğer bir deyişle proseslerin dijitalleşmesini sağlamak için gerekli araçların tesis içerisinde uygulanması gerekmektedir.
Bu bilgiler çerçevesinde sürdürülebilirlik faaliyetlerinin en temel konularından birisi olan kaynak yönetimi için proseslerin detaylı analizlerinin yapılması hem mevcut yapımızı iyileştirmemize hem de karşımıza çıkan yeniliklere hızlı adapte olmamızı sağlayacaktır. Örnek vermek gerekirse Sınırda Karbon Düzenlemeleri için veya Karbon Borsası gibi bir yapı için prosesleri sayısal veriler ışığında yönetebilmek, işletmenin rekabetçi pazarda yerini sağlamlaştırması için hayati önem taşımaktadır.
Bu açıdan baktığımızda rekabetçi pazarda tesisimizi sürdürebilir miyiz?
Türkiye’nin ilk ve tek yapay zekâ destekli yazılımı Apollo IoT olarak enerji izleme ihtiyacınız için buradayız! Apollo ile elektrik faturalarının kontrolü, optimizasyonu ve tahminlemesini yapabilir, enerji tüketiminizin 365 derece takibini sağlayabilirsiniz!
Apollo platformuyla hiçbir altyapı kurulumu maliyeti olmadan enerjinizi yönetme imkânı sunuyoruz. Sistemden otomatik olarak veya modem yoluyla aldığımız verilerle, fatura kontrolünüzü yapıyoruz. Aynı zamanda enerji yönetiminizi de doğru planlamanıza destek oluyoruz. Düzenli yeniliklerle firma ihtiyacınıza yönelik çözümler üretip portalı güncelliyoruz. Ham madde maliyetlerinin takibini yapabiliyoruz ve enerji tüketiminizi azaltıyoruz. Böylece, sürdürülebilir geleceğe öncülük etmenize destek olmanın mutluluğunu yaşıyoruz.
Reaktif cezadan kaçınmak, faturalarınızı ve enerjinizi doğru yönetmek ve enerji takip sistemlerinden en verimli faydayı sağlamak ve en verimli elektrik tarifesini seçmek için şimdi hemen 10 günlük ücretsiz Apollo Demo talep edin!
Bu konular da ilginizi çekebilir;
